पर्वत- गाउँघरमा खेतबारी बाँझो हुँदै गएपछि पर्वतको एक गाउँमा भने कागतीखेती अभियान सुरु गरिएको छ । फलेबास नगरपालिका–८ अर्चले गाउँमा १२ हेक्टर जमिनमा पाँच हजार बिरुवा लगाउने योजनासहित कागतीखेती सुरु गरिएको हो ।
खेतीयोग्य जमिन बाँझो बन्दै गएपछि त्यसलाई आयआर्जनका लागि प्रयोग गर्न कागतीखेती गर्न लागिएको हो । ग्रामीण विकासविज्ञ डा योगेन्द्र रिजाल सहित तीन जनाको लगानीमा कागतीखेती सुरु भएको छ ।
सहरमा सामान्य जागिर खोज्दै हिँड्नुको सट्टा त्यही जग्गालाई उपयोग गर्न सके आम्दानी गाउँमै सम्भव छ भन्ने विश्वासका आधारमा खेती सुरु गरिएको ग्रामीण विकासविज्ञ डा रिजालले बताउँछन् । आफूले सन् २०१३ मा ग्रामीण विकास विषयमा विद्यावारिधि गरेपछि पनि बजारमा बसेर जागिरको खोजीमा हराउनुभन्दा ग्रामीण क्षेत्रमा पनि सम्भावना देखाउन चाहेको उनको भनाइ छ ।
डा रिजालका अनुसार गत माघ १ गतेबाट सुरु गरिएको कागतीखेती अभियानमा पाँच वर्षसम्ममा रु डेढ करोडको लगानी गर्ने योजना छ । करिब १२ हेक्टर जमिनमा पाँच हजार बिरुवा रोप्ने र कागतीको राष्ट्रिय आवश्यकतामा अलिकति भए पनि टेवा दिएर आयात प्रतिस्थापनमा सहयोग पु¥याउने योजना उनको छ । सुन कागती–१ जातको कागतीखेती गरिएको छ । यो जातको कागतीले राम्रो उत्पादन दिने, यस ठाउँमा हावापानी र उचाइ पनि मिल्ने भएका कारण यसको खेती गरिएको हो ।
यो खेतीबाट सात वर्षपछि वार्षिक २०० टन कागती उत्पादन गर्ने लक्ष्यसमेत राखिएको छ । यस वर्ष कलमी बिरुवा लगाउने भएका कारण तीन वर्षपछि लगानी फिर्ता आउन थाल्ने छ । उत्पादित कागतीलाई काठमाडौँ, पोखरालगायतका ठूला सहरका व्यापारीसँगको सहकार्यमा बजारमा पठाउने अर्चले एग्रो इन्डस्ट्रिज प्रालिको योजना छ ।
कागतीको बोट वरपर अलिकति भाग छाडेर कोदो, अदुवालगायतका खेती गरेर जमिनको सदुपयोग गर्ने योजना रहेको रिजालले बताउँछन् । यसो गर्दा कागती बगैँचा सफा देखिने, खनजोतका कारण झारपात बढ्न नपाउने र माटो पनि रुखो हुन नपाउने भएकाले कागतीलाई हानी नपु¥याउने बाली लगाउने योजना कम्पनीको छ ।